एनसीआरबीच्या अहवालात महाराष्ट्रात सर्वाधिक विद्यार्थी आत्महत्या करतात

राष्ट्रीय गुन्हे नोंद ब्युरो (NCRB) ने एक नवीन आकृती प्रसिद्ध केली आहे. या आकडेवारीनुसार 2021 मध्ये विद्यार्थ्यांमध्ये आत्महत्या घटनांमध्ये 4.5 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. विद्यार्थ्यांच्या आत्महत्येच्या घटनांमध्ये महाराष्ट्र पहिल्या क्रमांकावर आहे. 2021 मध्ये महाराष्ट्रात 1 हजार 834 विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्याच्या घटना समोर आल्या आहेत. यानंतर मध्य प्रदेशचा क्रमांक लागतो. येथे 1 हजार 308 विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. तामिळनाडूमध्ये 1 हजार 246 विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत. २०२०-२०२१ या कालावधीत विद्यार्थ्यांमध्ये आत्महत्येच्या घटनांमध्ये वाढ झाल्याचे या NCRB अहवालातून दिसून आले आहे.

गेल्या 5 वर्षांत आत्महत्येच्या घटनांमध्ये सातत्याने वाढ झाल्याचेही एनसीआरबीच्या अहवालावरून स्पष्ट झाले आहे. 2020 मध्ये 12 हजार 526 विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्या. 2021 मध्ये ही संख्या 13 हजार 089 पर्यंत वाढली. 2017 आणि 2019 मध्ये झालेल्या एकूण आत्महत्यांपैकी विद्यार्थ्यांच्या आत्महत्या 7.40 ते 7.60 पर्यंत होत्या. 2020 मध्ये ते 8.20 पर्यंत वाढले आणि 2021 मध्ये ते थोडे खाली आले आणि ते 8 टक्क्यांवर आले. या अहवालात विद्यार्थी आत्महत्येच्या घटनांमध्ये वाढ झाल्याचे स्पष्टपणे दिसून येत आहे.

परीक्षेतील नापास हे आत्महत्येचे प्रमुख कारण आहे.

NCRB च्या अहवालात 18 वर्षांखालील 10 हजार 732 विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्याचे सांगण्यात आले आहे. त्यापैकी 864 विद्यार्थ्यांनी परीक्षा उत्तीर्ण न झाल्यामुळे आत्महत्या केल्या आहेत. या आत्महत्यांच्या घटनांमागे कौटुंबिक समस्या हे महत्त्वाचे कारण होते. 2017 पासून विद्यार्थ्यांच्या आत्महत्यांचे प्रमाण 32.15 टक्क्यांनी वाढले आहे. 2017 मध्ये आत्महत्या केलेल्या विद्यार्थ्यांची एकूण संख्या 9 हजार 905 होती.

आत्महत्या करणाऱ्या विद्यार्थ्यांमध्ये उच्चशिक्षितांचे प्रमाण कमी आहे

एनसीआरबीच्या अहवालानुसार, विद्यार्थिनींच्या आत्महत्येचे प्रमाण ४३.४९ टक्के आहे, तर पुरुष विद्यार्थ्यांमध्ये आत्महत्येचे प्रमाण ५६.५१ टक्के आहे. 2017 मध्ये 4 हजार 711 विद्यार्थिनींनी आत्महत्या केल्या होत्या, तर 2021 मध्ये हा आकडा वाढून 5 हजार 693 झाला होता. एनसीआरबीच्या अहवालात आत्महत्या केलेल्या विद्यार्थ्याच्या शैक्षणिक पार्श्वभूमीचाही उल्लेख आहे. आत्महत्या केलेल्या विद्यार्थ्यांपैकी केवळ 4.6% अधिक शिक्षित होते.

या आकडेवारीवरून समोर आलेल्या ढोबळ गोष्टी म्हणजे महाराष्ट्रात सर्वाधिक विद्यार्थ्यांच्या आत्महत्या आहेत. दुसरी गोष्ट समोर आली ती म्हणजे आत्महत्येच्या घटना महिला विद्यार्थ्यांपेक्षा पुरुष विद्यार्थ्यांमध्ये जास्त आहेत. तिसरे म्हणजे, कोरोनाच्या काळात एकाकीपणामुळे या घटनांमध्ये वाढ झाली होती. चौथे, आत्महत्या केलेल्या विद्यार्थ्यांपैकी बहुतांश विद्यार्थी हे कमी शिकलेले असल्याचे समोर आले आहे. उच्चशिक्षित विद्यार्थ्यांमध्ये आत्महत्येची प्रवृत्ती कमी असल्याचे दिसून आले आहे.