महाराष्ट्रातील राज्यसभेच्या 6 जागांसाठी मतदान, संजय राऊत, प्रफुल्ल पटेल, पियुष गोयल यांचा बंदोबस्त जवळपास पूर्ण झाला आहे, उर्वरित तीन जागांसाठी खेळ सुरू आहे.

केंद्रीय निवडणूक आयोग (भारत निवडणूक आयोग) महाराष्ट्रासह 15 राज्यांमध्ये राज्यसभेच्या 57 रिक्त जागांसाठी निवडणुका झाल्या.राज्यसभा निवडणूक 2022) जाहीर केले आहे. महाराष्ट्रातील 6 जागांसाठी 10 जून रोजी मतदान होणार आहे. भाजपचे पीयूष गोयल, विनय सहस्रबुद्धे आणि विकास महात्मे यांचा कार्यकाळ संपुष्टात येत आहे. तसेच शिवसेनेचे संजय राऊत (संजय राऊत शिवसेनाराष्ट्रवादी काँग्रेसचे प्रफुल्ल पटेल आणि काँग्रेसचे पी. चिदंबरम यांचा कार्यकाळही ४ जुलै रोजी संपणार आहे. या सहा रिक्त जागांसाठी निवडणूक होणार आहे. आकड्यांचा खेळ पाहता भाजपचे दोन उमेदवार सहज निवडून येऊ शकतात. त्याचप्रमाणे काँग्रेस, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि शिवसेनाही आपले उमेदवार सहज निवडून आणू शकतात. उर्वरित एका जागेसाठी एकतर भाजप आणि महाविकास आघाडी सरकारशी संबंधित तिन्ही पक्षांमध्ये चुरशीची लढत व्हावी किंवा कोणीतरी एकमताने बाहेर पडावे.

सध्या भाजपचे पियुष गोयल, शिवसेनेचे संजय राऊत आणि राष्ट्रवादीकडून प्रफुल्ल पटेल यांची दुसरी इनिंग जवळपास निश्चित झाली आहे. पीयूष गोयल हे केंद्रीय मंत्री आहेत आणि महत्त्वाचे खाते सांभाळत आहेत. राज्यसभेत भाजपवर हल्लाबोल करण्यात संजय राऊत माहीर आहेत. कधी ते एकट्याने शिवसेनेवर तोंडसुख घेतात. त्यामुळेच त्यांच्या तोडीसाठी शिवसेनेत दुसरा कोणी दिसत नाही. त्याचप्रमाणे शरद पवार यांच्यानंतर राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये राष्ट्रीय स्तरावर कोणता तगडा नेता असेल तर तो म्हणजे प्रफुल्ल पटेल. ते विदर्भाचे मोठे नेते आहेत. 2014 च्या मोदी लाटेत ते लोकसभा निवडणुकीत पराभूत झाले तेव्हा पवारांनी क्षणाचाही विलंब न लावता त्यांना राज्यसभेवर पाठवण्याची व्यवस्था केली, यावरून शरद पवारांचा त्यांच्यावर किती विश्वास आहे, हे यावरून समजते.

तीन जागांवर साशंकता आहे, कोणाला संधी मिळणार, हे तूर्त तरी ठरलेले नाही

पी. चिदंबरम यांचेही काँग्रेसमधून राज्यसभेवर येणे जवळपास निश्चित झाले आहे. जर ते महाराष्ट्रातून आणि काँग्रेसच्या बाजूने येऊ शकले नाहीत, तर तामिळनाडूतील द्रमुक काँग्रेसला मदत करू शकते आणि पी. चिदंबरम यांना संधी देऊ शकते. आर्थिक क्षेत्रात राज्यसभेत भाजपला घेरणाऱ्या काँग्रेसमध्ये अन्य कोणी दिसत नाही. मात्र काँग्रेसमध्ये ज्येष्ठ विरुद्ध तरुण असा संघर्ष वाढला तर प्रकरण आणखी गुंतागुंतीचे होऊ शकते. आता चर्चा दोन जागांवर येऊन थांबली आहे. विनय सहस्त्रबुद्धे आणि विकास महात्मे यांच्याबाबत भाजपच्या दाव्यावरून काहीही सांगता येणार नाही. विनय सहस्रबुद्धे हा संस्थेचा माणूस आहे. त्यांची ही योग्यता पाहून त्यांना राज्यसभेत स्थान देण्यात आले. विकास महात्मे यांना धनगर समाजाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी स्थान देण्यात आले. पण या अर्थाने त्याची भरपाई विधान परिषदेत गोपीचंद पडळकर यांच्याकडून होऊ शकते. गोपीचंद पडळकर हेही आक्रमक असून त्यांच्या बालेकिल्ल्यात शरद पवारांना आव्हान देण्याची क्षमता आहे.

संभाजी राजे सहमतीने निवडून येणार का? मग तुम्हाला भाजपचा पाठिंबा मिळेल का?

पाच जागांवर पाच पक्षांना आपले उमेदवार निवडून आणण्यास कोणतीही अडचण येणार नाही. नंबर गेमनुसार भाजप दोन उमेदवार देईल आणि उर्वरित पक्ष प्रत्येकी एक उमेदवार देईल आणि निवडणुका सहज पार पडतील. सहाव्या जागेवर महाविकास आघाडीची एकजूट कायम राहिली आणि दुसरीकडे भाजपही अट्टल राहिल्यास दोन्ही बाजूंना हरभरा चघळण्यासारखे काम होणार आहे. अशा स्थितीत छत्रपती शिवाजी महाराजांचे वंशज संभाजीराजे स्वतंत्रपणे सर्व पक्षांच्या सहमतीने पुन्हा एकदा राज्यसभेची जागा मिळविण्यासाठी प्रयत्नशील आहेत. गेल्या वेळी त्यांना भाजपची मदत मिळाली आणि ते अध्यक्षपदावरून निवडून आले. यावेळीही सर्वपक्षीयांनी त्यांना सहमतीने निवडून आणण्यासाठी मदत करावी, अशी अपेक्षा आहे.

कोणताही पक्ष उघडपणे संभाजी राजेंना विरोध करणार नाही, पण पाठिंबा काय देणार?

छत्रपती शिवाजी महाराजांचे वंशज असल्याने कोणताही पक्ष त्यांना उघड विरोध करणे टाळेल हे निश्चित, पण प्रत्येक पक्ष त्यांना उघडपणे पाठिंबा देईल का? राष्ट्रवादीच्या पाठिंब्याने त्यांनी भाजपशी हातमिळवणी केली असून भाजपच्या मदतीने राज्यसभेवर निवडून आल्यानंतर त्यांनी आपला जोशही दाखवला आहे. मराठा आरक्षणाबाबत ते आक्रमक असतील तर महाविकास आघाडी सरकारला अडचणीत आणते. तुम्ही काही केले नाही तर भाजपच्या पाठिंब्याचे कर्जही फेडत नाही. अशा स्थितीत सर्वच पक्ष त्यांना पाठिंबा देऊन अपक्ष निवडून येण्यासाठी मदत करतात की सहाव्या जागेसाठी भाजप आणि महाविकास आघाडी यांच्यात चुरस निर्माण होते, हे पाहायचे आहे.

शिवाजी महाराजांच्या घराण्याची एक शाखा कोल्हापुरात राहिली, ज्याचे प्रतिनिधित्व संभाजीराजे करतात. दुसरी शाखा साताऱ्याची आहे जिथून उदयनराजे यांनी भाजपच्या तिकिटावर लोकसभा निवडणूक लढवली होती आणि राष्ट्रवादीच्या उमेदवाराचा पराभव झाला होता. शिवेंद्रराजे हे भाजपचे आमदार आहेत.